Chapter X

สวัสดีครับ

Chapter นี้ผมจะพูดถึงเรื่องสมองของคนนะครับ

เริ่มด้วย development ตั้งแต่แรกละกันครับ

สมองคนแบ่งเป็น 3 ส่วน

1. Forebrain ซึ่งจะแยกเป็น        Telencephalon และกลายเป็น cerebrum

                                                   Diencephalon กลายเป็น thalamus hypothalamus 
                                                   epithalamus

2. Midbrain ซึ่งจะพัฒนาเป็น     Mesencephalon กลายเป็น Midbrain

3. Hindbrain ซึ่งจะแยกเป็น       Metencephalon และกลายเป็น Pons Cerebellum

                                                  Myelencephalon กลายเป็น Medulla oblongata

 สมองส่วนหน้า ( forebrain )  ประกอบด้วยส่วนสำคัญดังนี้

        เซรีบรัม ( cerebrum )  เป็นส่วนของสมองที่อยู่หน้าสุด และมีขนาดโตที่สุด  จะมีผิวด้านนอกเป็นเนื้อสีเทา ส่วนด้านในเป็น

เนื้อสีขาว  ที่บริเวณผิวด้านนอกมีรอยหยักเป็นร่องมากมาย ทำให้สมองส่วนนี้มีพื้นที่มากขึ้น จากการศึกษาของนักวิทยาศาสตร์พบว่า

คนมีรอยหยักบนสมองส่วนนี้มากที่สุด

       สมองส่วนเซรีบรัม  ทำหน้าที่เกี่ยวกับ

         1.  การเก็บข้อมูลเกี่ยวกับสิ่งต่างๆ ( ความรู้ ) ความจำ ความรู้สึกนึกคิด เชาว์ปัญญา

         2.  เป็นศูนย์ควบคุมการทำงานต่างๆ และรับรู้ความรู้สึกต่างๆของร่างกาย  เช่น  ศูนย์ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อ

ศูนย์ควบคุมการรับสัมผัสต่างๆ  ศูนย์ควบคุมการพูด การรับรู้ภาษา  ศูนย์กลางการมองเห็น การรับรส การได้ยิน และการดมกลิ่น

         ออลแฟกทอรีบัลบ์ ( olfactory bulb )  สมองส่วนนี้อยู่ทางด้านหน้าสุด  ทำหน้าที่เกี่ยวกับการดมกลิ่น  สมองส่วนนี้ในคน

พัฒนาน้อยกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนมอื่นๆ เช่น  สุนัข  หมู  ทำให้ความสามารถในการดมกลิ่นของคนน้อยกว่าสัตว์เหล่านั้น  แต่ใน

สัตว์ทีมีกระดูกสันหลังชั้นต่ำ  เช่น  กบ  ปลา  จะมีขนาดใหญ่ ทำหน้าที่คล้ายกันเกี่ยวกับการดมกลิ่นได้ดี

         ไฮโพทาลามัส ( hypothalamus )  เป็นส่วนที่อยู่ด้านล่างของสมองส่วนหน้าที่ยื่นมาติดต่อกับต่อมใต้สมอง ( pituitary

gland )  เซลล์ประสาทของสมองบริเวณนี้ส่วนมากทำหน้าที่สร้างฮอร์โมนประสาทหลายชนิด ซึ่งควบคุมการสร้างฮอร์โมนจาก

ต่อมใต้สมอง

         ไฮโพทาลามัสทำหน้าที่สำคัญ คือ  เป็นศูนย์ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย  การนอนหลับ  การเต้นของหัวใจ  ความดันเลือด

ความหิว  ความอิ่ม  นอกจากนี้ยังมีหน้าที่เป็นศูนย์ควบคุมอารมณ์ และความรู้สึกต่างๆ เช่น  โศกเศร้า  ดีใจ  ความรู้สึกทางเพศ

         ทาลามัส ( thalamus )  เป็นส่วนที่อยู่เหนือไฮโพทาลามัส  ทำหน้าที่เป็นศูนย์รวมกระแสประสาทที่ผ่านเข้ามา  แล้วแยก

กระแสประสาทส่งไปยังสมองที่เกี่ยวข้องกับกระแสประสาทนั้นๆ

   สมองส่วนกลาง ( midbrain ) 

       ที่สมองส่วนกลางจะมีออปติกโลบ ( optic  lobe ) อยู่  ในคนสมองส่วนนี้ถูกเซรีบรัมบังเอาไว้  มีหน้าที่เกี่ยวข้องกับการควบคุม

การเคลื่อนไหวของนัยน์ตา  ทำให้ลูกนัยน์ตากลอกไปมาได้ และควบคุมการปิดเปิดของม่านตาในเวลาที่มีแสงสว่างเข้ามามากหรือน้อย

 สมองส่วนหลัง ( hindbrain )  ประกอบด้วย

        เซรีเบลลัม ( cerebellum )  เป็นสมองส่วนท้ายประกอบด้วยสองซีกอยู่ทางซ้ายและทางขวา  และมีผิวด้านนอกที่เป็นเนื้อ

สีเทาและด้านในเป็นเนื้อสีขาว เช่นเดียวกับเซรีบรัม แต่มีขนาดเล็กกว่า

          มีหน้าที่สำคัญ  คือ

          -  ควบคุมและประสานงานของการเคลื่อนไหวของร่างกายให้เป็นไปอย่าง ราบรื่น  สละสลวย  และเที่ยงตรง  สามารถทำงาน

ที่ต้องการความละเอียดอ่อนได้

         -  ควบคุมการทรงตัวของร่างกาย

         พอนส์ ( pons )  อยู่ทางด้านหน้าของเซรีเบลลัมติดต่อกับสมองส่วนกลาง

         มีหน้าที่สำคัญ  คือ

         -  ควบคุมการเคี้ยว  การหลั่งน้ำลาย  การเคลื่อนไหวบริเวณใบหน้า

         -  ควบคุมการหายใจ

         -  เป็นทางผ่านของกระแสประสาทระหว่างเซรีบรัมกับเซรีเบลลัม  และ ระหว่างเซรีเบลลัมกับไขสันหลัง

         เมดัลลาออบลองกาตา ( medulla oblongata )  เป็นสมองส่วนที่อยู่ท้ายสุด โดยติดต่อกับพอนส์ทางด้านบน และไขสันหลัง

ทางด้านล่าง

         มีหน้าที่สำคัญ  คือ

         -  เป็นศูนย์ควบคุมการทำงานของระบบประสาทอัตโนวัติต่างๆ  เช่น  การเต้นของหัวใจ  การหายใจ  การหมุนเวียนเลือด

ความดันเลือด  การเคลื่อนไหวของกล้ามเนื้อลำไส้  เป็นต้น

         -  เป็นศูนย์ปฏิกิริยาสะท้อนกลับบางอย่าง  เช่น  การไอ  การจาม  การอาเจียน  การกลืน  การสะอึก

         สมองส่วนกลาง  พอนส์  และเมดัลลาออบลองกาตา  สมองทั้ง  3  ส่วนนี้รวมเรียกว่า  ก้านสมอง ( brain  stem )

''

Cerebrum เป็นสมองที่ใหญ่ที่สุดและทำหน้าที่มากที่สุดของมนุษย์

สำหรับครั้งนี้จะพูดถึง  Broca's area บริเวณนี้ใช้สร้างประโยค

ถ้าบริเวนี้มีความผิดปกติจะทำให้พูดไม่รู้เรื่อง แต่ ฟังรู้เรื่อง

Wernicke's area บริเวณนี้ใช้ทำความเข้าใจสิ่งที่ได้ยิน

ถ้าบริเวณนี้บกพร่อง จะพูดรู้เรื่อง แต่พูดไม่ตรงคำถาม เพราะไม่เข้าใจคำถาม

ตัวอย่างโรค

การดื่มสุราในปริมาณที่มากเป็นเวลานาน จะทำให้ร่างกายไม่สามารถนำวิตามินบี 1 มาใช้ได้ และนอกจากนี้ยังรบกวนการดูดซึมวิตามินบี 1 เข้าสู่ร่างกายอีกด้วย จะก่อให้เกิดกลุ่มโรค เรียกว่า Wernicke - Korsakoff Syndrome ซึ่งเป็นกลุ่มอาการทางสมองที่เกิดจากการขาดวิตามินบี 1 จะทำให้สมองมีการสูญเสียการทำงานบางอย่าง เริ่มต้นด้วย Wernicke encephalopathy จะประกอบด้วย กล้ามเนื้อสำหรับการกลอกตาเป็นอัมพาต เดินเซ และภาวะสมองสับสน

ปิดท้ายด้วย สมองที่ทำงานตลอดเวลาของโลมาครับ Bye Bye